Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về tăng trưởng và phát triển. Sự phát triển nhanh chóng của sản xuất công nghiệp và phát triển các khu công nghiệp đặt ra yêu cầu phải có một mô hình khu công nghiệp mới theo những tiêu chuẩn tiên tiến về mức phát thải khí nhà kính, xử lý chất thải và không gian xanh, khuyến khích công nghệ tái chế, tái sử dụng năng lượng và chất thải. Vì vậy, Khu công nghiệp sinh thái là một hướng đi đúng đắn hướng tới một nền sản xuất quan tâm đến môi trường, xã hội và đảm bảo phát triển bền vững.
Vậy KCN ST là gì? KCNST là một cộng đồng doanh nghiệp sản xuất và cung cấp dịch vụ nằm ở cùng một địa điểm. Các doanh nghiệp thành viên tìm cách nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường, xã hội thông qua sự cộng tác về quản lý các vấn đề môi trường và tài nguyên.
KCNST được tìm hiểu chủ yếu trên cơ sở sinh thái công nghiệp (STCN), thể hiện sự chuyển hóa mô hình hệ công nghiệp truyền thống sang dạng mô hình tổng thể hơn, trong đó, chất thải hay phế liệu từ quy trình sản xuất này có thể sử dụng làm nguyên liệu cho quy trình sản xuất khác.
Mục đích của KCNST là nhằm xây dựng một hệ công nghiệp gồm nhiều nhà máy hoạt động độc lập nhưng kết hợp với nhau một cách tự nguyện, hình thành quan hệ cộng sinh giữa các nhà máy với nhau và với môi trường. Như vậy, các nhà máy trong KCNST cố gắng đạt được những lợi ích kinh tế và hiệu quả bảo vệ môi trường chung thông qua việc quản lý hiệu quả năng lượng, nước và nguyên liệu sử dụng.
KCN ST mang lại lợi ích gì? Mô hình này được đánh giá là đã mang lại các lợi ích về kinh tế, xã hội, môi trường cho các quốc gia áp dụng.
Về lợi ích kinh tế, đối với Hàn Quốc, trong giai đoạn 2005-2014, thực hiện chuyển đổi 51 khu công nghiệp sang hoạt động theo mô hình khu công nghiệp sinh thái tạo ra lợi ích kinh tế quy đổi khoảng 1,3 tỷ USD.
Về lợi ích môi trường, KCNST mang lại một môi trường trong và sạch tồn tại song song với sự phát triển kinh tế - xã hội. Bởi KCN ST có khả năng tái sinh, tái sử dụng nguyên liệu và năng lượng, tái chế các loại phế liệu, giảm thiểu chi phí xử lý, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường.
Trên cơ sở tìm hiểu cơ bản về KCN ST, vấn đề đặt ra là chúng ta cần có những phương pháp, định hướng nào để KCN ST tồn tại phát triển góp phần vào sự phát triển bền vững về các lĩnh vực kinh tế, xã hội,...
(Còn nữa)
